شـهر دوسـتدار کـودک، شـهر یـا اجتمـاع محلـی اسـت کـه در آن نظرهـا، نیازهـا، اولویت هـا و حقـوق کـودک، بخشـی جدایی ناپذیـر از سیاسـتها، برنامههـا و تصمیمهـای عمومـی باشـد. چشم انداز ابتکار شهر دوستدار کودک یونیسف این است که «همـه کـودکان و جوانـان بایـد بتواننـد از کودکـی و جوانـی خـود لـذت ببرنـد و از طریـق احقـاق برابـر حقـوق خـود در شـهر و اجتماع محلی شان، توانایی های بالقوه خود را به طور کامل به فعل درآورند.» این ابتکار، با حمایت دولت های ملی و محلی، سازمانهای مردمنهاد، بخش خصوصی، رسانهها، دانشگاهها و با همکاری یونیسف، بیش از 30 میلیون کودک را در 3000 شهر و جامعه محلی در بیش از چهل کشور تحت پوشش قرار داده است.
پیرو جلسه كميته ملی هماهنگي شهر دوستدار كودك مورخ سیزدهم خرداد 1399 در وزارت کشور و در چارچوب همکاری های مشترک این وزارتخانه با یونیسف برای اجرای ابتکار جهانی شهرهای دوستدار کودک در ایران، شهر اوز به عنوان یکی از شهرهای منتخب برای پایلوت شهر دوستدار کودک انتخاب شد. شهر اوز اقدامات لازم را با هماهنگی کمیته ملی شهر دوستدار کودک مستقر در مرکز اطلاع رسانی و امور بین الملل وزارت کشور و در قالب زمان بندی توافق شده، انجام خواهد داد.
با دقت و بررسی تمامی پیمان نامه ها و قوانینی که در حوزه کودک در طی سالیان متمادی در مجامع سازمان ملل متحد تصویب شده است، چهار اصل پایه ای که تمامی بندهای پیمان نامه های حقو ق کودک بر پایه آن بنا شده، را میتوان به شرح زیر برشمرد:
-1 این حقوق برای همه کودکان بدون هرگونه تبعیضی باید وجود داشته باشد .
-2 زمانی که در رابطه با کودکان تصمیم گیری میشود، باید منافع عالیه آنان در راس قرار گیرد .
-3 تمامی کودکان حق زندگی و رشد دارند .
-4 تمامی کودکان حق دارند آزادانه عقاید و نظرات خود را ابراز کنند و این نظرات در تمامی اموری که به آنها مربوط میشود، باید مورد توجه قرار گیرد.
در اواخر سال 2018 یونیسف با توجه به چالش های موجود، آخرین کتابچه ی راهنمای شهرهای دوستدار کودک شامل مراحل گام به گام ایجاد شهرهای دوستدار کودک و درس های فرا گرفته از سراسر مناطق مختلف را منتشر کرده است .
آنچه بیش از همه مورد تاکید یونیسف است فرآیند تکاملی شهر دوستدار می باشد :
در سال اول؛ ساختارهای هماهنگی و مدیریت ایجاد میگردد، همچنین ارزیابی و تحلیل وضعیت کودکان در ابعاد مختلف برای تدوین برنامه متناسب هر شهر انجام میشود.
در بازه زمانی دو تا پنج سال بعد، برنامه عملیاتی اجرا و مجددا ارزیابی صورت میگیرد تا روند بهبود و پیشرفت پروژه مشخص گردد. پس از آن یونیسف شهر مورد نظر را به عنوان شهر دوستدار کودک به رسمیت میشناسد.
در مرحله بعد، با گامهای فراتر از گذشته، برنامه عملیاتی جدید تدوین میگردد .
بنابراین اقداماتی که به صورت پراکنده و در یک ساختار سازمان نیافته انجام میشود لزوماً منجر به شکل گیری شهرهای دوستدار کودک نخواهد شد.
طرح شهر دوستدار کودک یک مسیر یکباره نیست بلکه یک تعهد بلند مدت برای بهبود زندگی همه کودکان است بدیهی است که تمام مسائل در چرخه اول برنامه ریزی قابل حل نخواهد بود لذا توصیه می شود به جای کارهای شتابزده مبتنی بر ارزیابی گام برداریم و در تدوین برنامه با الویت های بوم و منطقه اقدام نماییم و همواره پیوندهای شفاف با اهداف توسعه پایدار ایجاد نماییم .
هماهنگی و همکاری های چند جانبه میان سازمان های مختلف یک شهر دیده شود چرا که گاهی منافع کودکان بین ادارات دولتی ضایع می شود و تنها چند مورد از مشکلات قابل حل را می توان با اقدام یک واحد به تنهایی حل کرد. بنابراین، هماهنگی های میان سازمانی بخش جدایی ناپذیر ایجاد شهر دوستدار کودک است.
برنامه عملیاتی طرح شهرهای دوستدار کودک نیازمند تخصیص بودجه اختصاصی برای کودکان است که از پایش و شناسایی نیازهای جامعه محلی حاصل شده است لازم است در برنامه عملیاتی بودجه دقیق و شفاف برای هر فعالیت پیش بینی شود تا تعهد منابع کافی را تضمین کند .
ایجاد ظرفیت برای بدست آوردن نتایج پایدار جهت کودکان نیز در سراسر فرایند شهر دوستدار کودک امری ضروری است که در برنامه ها می بایست به آن توجه ویژه شود.
نیل به اهداف شهر دوستدار کودک بدون هم افزایی سازمانها و نهادهای دولتی و خصوصی، سمن های فعال در حوزه کودک و جامعه محلی میسر نمی باشد. ازین رو شناسایی ظرفیت های متعدد سازما نهایی از این دست و حمایت از آنها برای تعریف اقدامات مشترک و مستمر افزایش اثر بخشی این اقدامات در جامعه میزبان را به همراه خواهد داشت.
علاوه بر این فرایند ایجاد شهر دوستدار کودک دارای 13 مرحله است که مراحل آن به شرح ذیل می باشد:
جهت دریافت نشان شهرهای جهانی دوستدار کودک، می بایست چرخه فوق به صورت کامل گذرانده شود، که شهر اوز پس از طی نمودن چندین مرحله، همچون گذشته نیازمند همکاری مستمر و پی در پی تمامی اداره ها، انجمن ها و نهادی های مردمی و بخصوص شهروندان است تا بتوان باقی مراحل را نیز به گونه مناسب گذراند.
شورای اجرایی شهر دوستدار کودک شهرداری اوز، مدیریت منسجمی را بر پایه مشارکت همگانی شهروندان ایجاد نموده است تا بتواند مراحل برنامه یک سال و برنامه 2 تا 5 سال خود را مدون و تکمیل نماید.
بنابراین برای شناسایی و ساماندهی ظرفیت های متعدد و متنوع شهر اوز از همه علاقمندان به کار داوطلبانه در این مسیر دعوت به عمل می آید با مراجعه یا تماس با واحد شهر دوستدار کودک شهرداری اوز ثبت نام نمایند.
* تصاویر مربوط به قبل از شیوع بیماری کرونا می باشد.
با تشکر
شورای اجرایی شهر دوستدار کودک
شهرداری اوز